Bütün ağız kokuları birbirinin aynısı mıdır? Kaç çeşit ağız kokusu vardır?

Fizyolojik olan hariç, toplam 5 tip ağız kokusu vardır.

Tip 1 ağız kokusu ağız içerisinden

Tip 2 ağız kokusu burun ve çevresindeki paranasal yapılardan kaynağını alırken

Tip 3 mide kaynaklı olarak ağıza sızan

Tip 4 ise kan gazlarından nefese sızan ağız kokularını ifade eder.

Tip 5 ağız kokusu ise ölçülemeyen ağız kokularıdır. (Aydin M, 2014) Bu sınıflama ağız kokusunun dünya ilk etyolojik sınıflamasıdır.

Ağız kokusu çeşitleri arasında en sık rastlananı Tip 1 ağız kokusudur.

Prensip olarak Tip 1 ağız kokusu nasıl meydana gelir?

Ağız kokularının ağızdan gelenleri dilin sırtından kaynağını alır. Dil papillaları arasına giren protein birikintiler bakteriler tarafından uçucu kükürtlü bileşiklere dönüştürülür. Ağız kokusu bu çirkin kokulu gazlardan ibarettir.

Ağız kokusunu oluşturan hangi gazdır?

Tek bir gaz değildir. Bakterilerin ürettikleri bazısı kükürtlü gazlardır, bazısı ise kükürtsüz uçucu yağ asitleridir. Ağız kokusu gazlarının yapısı ve listesi 3400 den fazladır. Sık rastlanan ağız kokusu gazları 3 gruptur:

1) Kükürtlü Gazlar

2) Organik Gazlar

3) Azotlu Gazlar

Ağızdaki hangi bakteriler ağız kokusu yapar?

Hepsi bu işi yapabilir fakat en becerikli olanlar şunlardır:

Actinobacillus actinomycetemcomitans, Bacteroides forsythus, Bacteroides ovatus, Bacteroides ureaolyticus, Eubacterium brachy, Eubacterium lentum, Eubacterium limosum, Eubacterium nodatum, Eubacterium timidium, Fusobacterium nucleatum, Peptostreptococcus anaerobius, Peptostreptococcus asaccharolyticus, Peptostreptococcus indolicus, Porphyromonas asaccharolytica, Porphyromonas gingivalis, Prevotella intermedia, Selenomonas sputigena, Spiroketler, Streptococcus mutans, Streptococcus oralis, Treponema denticola, Veillonella parvum, vs…

Bazen tek bir bakteriyi ağız kokusundan sorumlu tutan yazılar yazılmaktadır. Bu yanlış bir yaklaşımdır. Sanki ağız kokusunu bir bakteri yapıyor gibi görmemek gerekir. Hiç bir bakteri tek başına ağız kokusundan sorumlu tutulamaz. Ağız kokusu gidermek için mikrop peşinde koşulması doğru değildir.

Ağız kokusu hastalarına yapılabilecek ilk müdahale nedir?

Ağızdaki bakteri kaynaklarını gideriniz, kısa süre antiseptik veriniz, dil fırçalamayı öğretiniz, kısa ve uzun süreli çinkolu ürün teklif ediniz. Buna temel tedavi ismi verilir. Her vakada mutlaka ilk önce bunlar yapılır.

Neden Çinkonun ağız kokusu tedavisinde özel bir yeri vardır?

Evet,çinko ağızdaki kükürtlü gazlar ile reaksiyona girer ZnS bileşiğine dönüşür ve gazları çöktürür. Böylece koku kaybolur. Organik çinko bileşikleri daha etkilidir, çünkü organik molekülden çinko emisyonu daha kolay olur. Mesela çinkoglukonat, çinko sülfattan daha etkilidir. Diş macunu ve sakızlara çinko sitrat konulmasının sebebi mikrop öldürmek değildir, ağız kokusunu engellemektir. Çinko ayrıca koku alma ve tat alma sistemlerinin vaz geçilmez elementidir.

Bir hastada ağız kokusunun sebebini hangi tip olduğunu nasıl bulabilirim?

Anamnez teşhis için fevkalade önemlidir. Olmayana ergi metodu ile ilk önce Tip 1 ağız kokusu elimine/tedavi edilir. Sonra sırası ile Tip2,3,4,5 ağız kokusu aranır, sorgulanır, incelenir, ilgili doktor tarafından tedavi edilir. Tedavide yol haritası budur. Daha fazla detay ağız kokusu kitabında mevcuttur

Ağız kokusunun diğer sebeplerini nasıl teşhis edebilirim?

Bu amaç ile kan biyokimyası, akciğer pa, panoramik, Water's , Caldwell veya submentovertex röntgenler, tükrük pHsı, idrar tetkiki, dışkı mikroskopisi ve sindirim testleri gerekebilir. İleri tedavi planı için bu esere başvurunuz.

https://kitabin.org

Diş fırçalamasına rağmen neden hastalarımda ağız kokusu iyileşmiyor?

Ağızda koku yayan kaynak dişler değildir,dildir. Bu sebeple diş fırçalamanın veya diş taşı temizliğinin ağız kokusu üzerine etkisi en çok %33 civarındadır.

Çinkolu diş macunu

Alkolsüz gargara

Çinkolu sakız

Sağlıklı insanların ağızları kokar mı?

Evet. Sabah uyanıldığında 1-2 saat boyunca duyulan ağız kokusu fizyolojiktir. Tedavi edilmez, çünkü tedavi edilemez. Ayrıca gün içerisinde her bireyin ağızı kokabilir (zemin kokusu).

Ağız kokusu hastasına ne ilaçlar verilebilir?

Sebebi bulunup ortadan kaldırılmadıysa aşağıdaki ilaçlar ağız kokusuna çözüm değildir ama gerçek tedavi devam ettiği süre boyunca verilebilir. Ağız kokusu için kullanılabilecek ilaç listesi

1. Alkolsüz olmalı,

2. Antiseptik olmalı

3. İçinde antiinflamatuvar bulunmamalıdır
   Maalesef eczanedeki pek çok gargarada alkol bulunur. Alkol ağız kokusunu artırır.

Ağız kokusu için hastamıza nasıl bir gargara önerelim?

Neden bir çok antiseptik gargara ağız kokusunu azaltmıyor ?

Çünkü firmalar gargara şişesinin içerisine alkol koyuyorlar. Alkol ağız kokusunu azdırır. Piyasamızda bir kaç tane antiseptik alkolsüz gargara vardır

Ağız kokusu için hastamıza hangi diş macununu önerelim?

İçinda bazik madde veya alkol bulunan macunlar ağız kokusunu artırır. Bütün çinko bileşikleri ağız kokusuna etkili değildir. Çinko sitrat klukonat ve kolrit en etkili olanlardır. Diğerleri (örneğin çinko sitrat ve çinko oksit) oldukça etkisizdir.

Sakız salyayı artırır. Salya artarsa ağız kokusu azalır

Sakız ağız kokusunu etkili mi?

Ağız kokusu için hastamıza nasıl bir sakız önerelim?

Çinkolu sakız önerilebilir. Piyasamızda 1-2 tane çinkolu sakız vardır. Kutunun üzerinde içerik bilgileri arasında çinko sitrat bulunduğu belirtilmiştir.

İlaç veremediğimiz yaşlı hastalara ağız kokusu için ne önerebiliriz?

Tuzlu su, yeşil çay, her türlü çerez (ceviz, fıstık vs) ağız kokusunu engeller. İçerisinde çinko bulunan her besin maddesi verilebilir.

Herbal (bitkisel) ilaçların ağız kokusundaki yeri nedir?

Nane, kekik, maydanoz, karanfil benzeri bitkisel ilaçlar ağız kokusuna zararsızdır. (Faydalı olup olmadığı belli değildir)

Ağız kokusu tedavisi devam ederken hastaya nasıl bir perhiz verilir?

Hiç bir perhiz verilmez. Hiç bir diyet ağız kokusunu iyileştirmez. Karbonhidrat diyeti, gluten diyeti, kandida diyeti,alkali diyet göz yumulan bir hurafedir.

Kandida diyeti ağız kokusuna faydalı mıdır? Bağırsak mantarı engellenebilir mi?

Kandida Candida diyeti diye bir şey yoktur. Kandida diyeti satıcıların uydurduğu bir hurafedir. Bağırsaktaki kandida cinsi mantarların besinlerin sınırlandırılması yoluyla engellenmesi mümkün değildir. Kandida mantarlarının bağırsakta bulunması lazımdır. Kandida mantarı ağız kokusu yaptığına ilişkin her hangi bir bilgi yoktur. Kandidaların ağız kokusu yapmadığına ilişkin delil vardır. (Aydın M, 2023)

Özgeçmiş:

Murat Aydın,

• İstanbul Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesinden mezun oldu.

• Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesinde mikrobiyoloji doktorası yaptı.

• Ağız kokusu üzerine çalışmaları vardır.

• Adana’da kendi kliniğinde çalışmaktadır.

• Yazar hakkında bazı güncel bilgiler http://www.drmurataydin.com internet sitesindedir.